top of page

Kavurma profilinin kontrolu ve kayıt edilmesi

Kahve kavurma profilini kayıt altına almak için bir termometre, kronometre, kalem ve bir not defteri çoÄŸu zaman yeterli olsa da, bu iÅŸi hobi olarak yapan meraklılar için yeterli deÄŸil. Kahve kavurmayı evde yapmak ve kavurma sırasında toplanan verileri bilgisayar ortamında saklamak isteyenler için ilham vermek amacıyla ucuza mal edebileceÄŸiniz sıcaklık ölçüm ve kontrol metodlarından bahsedeceÄŸim.

​

Bu iÅŸ için öncelikle kavurma sırasında sıcaklık verisini hassas olarak okuyan bir sensöre ihtiyaç var. Daha sonra bu sensörden gelen verinin sayısallaÅŸtırılarak bilgisayar ortamına aktarılması gerekiyor. Bu amaçla doÄŸrudan bilgisayarın seri (USB) portuna baÄŸlanabilen cihazlar mevcut. Bu cihazlar profesyonel ürünler. Ayrıca eÄŸer ısıtıcı gücünüzü de kontrol etmek isterseniz, oldukça yüksek bir bedel ödemek zorunda kalabilirsiniz. Ben bu baÅŸlık altında, amatör ve daha ucuz bir ÅŸekilde bu iÅŸi nasıl çözebileceÄŸinizi anlatacağım.

​

Hem sıcaklık sensörünü okuyacak, hem de ısıtıcınızın gücünü kontrol edecek amatör bir çözüm isterseniz, hobicilerin yaygın olarak kullandığı basit bir kontrol kartı iÅŸinizi görür. Burada Ardunio kartı kullanılarak yapılan ısıtıcı güç kontrolu ve sıcaklık okuma çözümünden bahsedeceÄŸim.

 

Bu iÅŸ için gerekenler:

  1. Ardunio UNO kartı. Hobiciler tarafından yaygın olarak kullanılan basit bir denetim kartıdır. Yazılımı ücretsiz olarak indirilebilir, amatör kullanım için pek çok örnek kod bulunabilir. Kartın orijinali 20$+KDV’ye bulunabiliyor. Bunu pahalı bulursanız ben 4$+KDV civarında satılan klon olanını kullanıyorum.

  2. Kahve çekirdeÄŸinin sıcaklığını okumak için ısılçift (thermocouple) tabanlı sıcaklık okuma devresi (ortam sıcaklıklığını da okumak isterseniz bir adet daha gerekir). Isılçift tercih edilmesinin amacı, kavurma sırasında 300 derecelere kadar çıkabilecek sıcaklıklara dayanabiliyor ve okuyabiliyor olması. Farklı bir sensör kullanırsanız da bunu dikkate almanız gerekir. Isılçift sıcaklığını sayısal veriye dönüÅŸtürecek MAX6675 entegresi kullanan bir kart kullanıyorum. Bu devrenin çıkışını Ardunio ile sayısal olarak kontrol edip okumak mümkün.

  3. Isıtıcı kontrolu da isterseniz, gücü ayarlamak için bir adet elektronik röleye (SSR - Solid State Relay) ihtiyacınız var. Bu iÅŸ için ısıtıcınızın gücünün iki katını saÄŸlayabilecek kapasitede bir ürün seçmenizi öneririm. ÖrneÄŸin, 1000W bir ısıtıcı için 220V ÅŸebeke geriliminden 5 Amper’den az akım gerekmesine raÄŸmen, siz en az 10Amper kapasiteli bir ürün seçin. Ne yazık ki bu iÅŸte kullanacağınız en pahalı eleman bu SSR olacak. 25-30$ civarında iÅŸe yarar problemsiz ürünler bulabilirsiniz.

  4. Ä°lk aÅŸamada gücü ayarlamak için bir adet ayar potuna ihtiyaç olabilir. Bu pot ile manuel olarak ısıtıcı gücünü ayarlıyorum. Ayrıca ısıtıcının devrede olduÄŸunu gösteren bir led, baÄŸlantı için konnektörler, vb ilave malzeme gerekebilir, ancak ÅŸart da deÄŸil.

Åžekilde kullandığım kontrol devresinin ilk sürümü var. Bu devre ile birkaç kez kavurma yaptım. Bu devrede kullandığım yazılım, potansiyometreden okuduÄŸu deÄŸere göre SSR devresine aç/kapa komutu göndererek, ıstıcının gücünü %0 ile %100 güç seviyesi aralığında ayarlıyor. MAX6675 entegresinden saniyede bir sıcaklık deÄŸerini okuyarak Ardunio seri iletiÅŸim penceresine yazıyor.

 

Çıktı formatı:

<dakika:saniye> <ısıtıcı yüzdesi> <sıcaklık>

 

Veri toplama sırasında ilk çıtlama duyulduÄŸunda klavyeden herhangi bir veri gönderilirse, Scott RAO’nun önerdiÄŸi %20 ve %25 geliÅŸme zamanlarına göre kavurmayı bitirmeniz gereken zamanı aÅŸağıdaki örnek formatta bildiriyor.

 

9:36 0 199.75

Finish at 20% DTR : 12:1

Finish at 25% DTR : 12:49

 

Bu metod ile sıcaklık verisini daha sonra Ardunio seri iletiÅŸim penceresinden Excel programına kopyalayıp, aÅŸağıdaki ÅŸekilde grafik halinde görebilirsiniz. Åžekilde sıcaklık kırmızı ile, ısıtıcı gücü ise mavi olarak görülmektedir. Sıcaklıktaki kesintinin olduÄŸu yer ilk çıtlamanın duyulduÄŸu zamanı göstermektedir.

​

bottom of page